Lisede veya üniversitede müzikalle uğraşan herkes bilir ki, müzikal tiyatro ciddi bir iştir. Tüm ekibin büyük bir özveriyle bir şeylerin ucundan tutmaları gerekir. Bazen tek bir kişinin bu özveriyi göstermemeye karar vermesi gösteriyi tehlikeye sokabilir. Ufak tefek tartışmalar, büyük ego savaşlarına dönüşebilir, teknik ve mali imkansızlıklar yüzünden gösteri iptal olma noktasına gelebilir. Ama tüm ekip bilir ki, gösterinin iptal olması kabul edilemez bir olasılıktır. Peki tüm bu yaşananlar yalnızca müzikal ekibinde yer alan insanlar tarafından mı biliniyor yoksa seyirci de sahneye koyulan prodüksiyonun arkasında insanların neler çektiğinin farkında mı?
NBC’nin yeni dizisi Rise, müzikal tiyatro işinin dışarıdan bakıldığında çok basit bir iş gibi göründüğü izlenimi uyandırıyor. Kendi okulunda birçok farklı yapımda oyuncu olarak yer almış, aynı zamanda sahne amirliği yapmış, 40’tan fazla liseli ve onların hormonlarıyla birçok farklı prodüksiyonda uğraşmış olan Rachel Paige, dizinin senaryosunu takip ederken nasıl kurdeşen döktüğünü anlattığı yazısında şaşkınlığını şu sözlerle dile getiriyor: “Dizideki müzikal tiyatro sahneleri tamamen saçmalık!”
Peki nedir bu senaryo? Kısaca bahsetmeden önce, izlemek isteyenler için şuraya küçük bir “SPOILER” uyarısı bırakalım. Dizide Ted Mosby, birdenbire tiyatro aşkıyla yanıp tutuşmaya başlar. Daha doğrusu Lou Mazzuchelli adında bir lise öğretmenini canlandıran, bizim Ted Mosby olarak tanıdığımız Josh Radnor, tiyatro aşkıyla yanıp tutuşmaya başlar. Kendisi, lisenin tiyatro topluluğunun başına geçip, büyük bir hırsla yeniden düzenlemeye karar verir. Buraya kadar her şey güzel, sonuçta müzikal tiyatro konusunda tutkulu ve hırslı bir insana kim ne diyebilir ki? Ama şöyle bir sorun var ki, tüm hırsına rağmen Lou karakteri, bir müzikal oyunun nasıl sahneleneceğine dair pek fikir sahibi değil.
Ted Mosby… yani Lou Mazzuchelli, müzikal ekibinin yarım dönemdir zaten Grease üzerinde çalışmakta olduğunu pek önemsemez. Çünkü kendisinin çok daha büyük ve cesur planları vardır. O, Spring Awakening yapmak istemektedir.
Burada sözü Rachel Paige’e brakalım. Diyor ki: İyi de Sevgili Ted Mosby, bir müzikal sahnelerken ne kadar telif ödemek gerekiyor haberin var mı? Tahmin edebileceğinden “birazcık” fazla! Benim okulum Les Miserables’in hemen ardından neden “Children of Eden” oynadı biliyor musun? Çünkü tüm paramızı Les Miserables’in haklarını almak için harcamıştık. Birçok amatör tiyatrocunun tanıdığı Samuel French’in websitesinde açıkça belirttiği gibi: Grease, yüksek seviyede bir telif hakkı ihtiva eder ve lisansa ulaşmak da çok kolay değildir. Grease Lightning’in tüm sözlerini ezbere bilseniz de, direk “hadi yapalım” diyince yapamazsınız ve yolun yarısında vazgeçerseniz de paranızı geri alamazsınız.
Ama Spring Awakening öyle değildir. Bu nedenle de Lou, Spring Awakening yapmaya karar verir ve Grease ekibini tamamen dağıtarak SpAw için yeni seçmeler açar. Dizide bu olaylar 10 dakikada hızlıca anlatılsa da, gerçek hayatta en az 2 haftalık yoğun bir dönemden bahsediyoruz. Üstelik seçmeler tek aşamalı değilse, kademeli elemeler olacaksa çok daha uzun bir süreç gerekir. Tabi bir kişinin hırsı yüzünden tüm emekleri çöpe atılan çocukların psikolojisinden hiç bahsetmiyoruz.
Bir bilgi daha; SpAw’ın lisansını direk Samuel French’ten temin edemezsiniz. Musical Theater International üzerinden halletmeniz gerekir. Sitelerinden masraf tahmini yapan bir uygulama da var. Ortalama bir lise müzikal gösterisi için, bu işin Ted Mosby’e tahmini gideri şu şekilde olacaktır:
Senaryonun kilit noktalarından biri de, okulun bu işe ayıracak hiç bütçesinin olmayışı. Buna dayanarak, Ted Mosby’nin bir darbe gerçekleştirerek topluluğun idaresini ele geçirmesi kolay olmuştur. Çünkü telif için yarı fiyat vadetmektedir. Şimdi ise, SpAw prodüksiyonu için iki katı para harcaması gerekmektedir.
Fakat! SpAw sahnelenemeden Ted Mosby topluluğun başından alınır. Sebebi ne olabilir sizce? Çok basit. SpAw senaryosunun ta kendisi. Bu gösteriyi Dünya’nın en gelişmiş ülkesinde oynasanız bile, 14-18 yaş arası çocuklara sahneletmek için pek uygun değil. İki karakter sahnede sevişiyor, kürtajdan bahsediliyor, intihar teması içeriyor. Pek ailece izlenilecek bir gösteri değil.
Her neyse, Mosby’den kurtulduktan sonra, eski yönetmen Tracy tekrar başa geçer. Çocuklar ise bu durumu gayet normal karşılar. Lise çağındaki çocuklar, provalar yüzünden eve biraz geç gitse isyan çıkarırlar. Onlar çıkarmasa, kapıda onları almak için bekleye aileleri çıkarır. Çünkü çocukları eve gidip yemek yiyip ödev yapmalı. Ama bu dizide akşam akşam istediğiniz kadar yönetmen değiştirebilirsiniz, sorun değil.
Tracy, aklı başında ve makul bir karakter olarak her makul karakterin yapacağını yapıp hiçbir şey olmamış gibi Grease’e devam edebilecektir artık. Yani gerçek hayatta işler böyle yürür. Ama Tracy nedense birdenbire Pirates of Penzance sahnelemeye karar verir!? Nedeni de… kostümlerin hazır olmasıdır!? Grease’in neredeyse yarısının provalarının bitmiş olmasına rağmen. Neden ki?
Müzikal tiyatro ile ilgilenen birçok insan bunu yaşamıştır; ekibinizden biri gösteriye yakın birdenbire ekipten çıkar ve bazen geçerli bir nedeni yoktur. Yalnızca egosunu tatmin etmek için tüm ekip arkadaşlarının emeklerini çöpe atar. Ekip ise daha büyük bir dayanışmayla onun eksiğini kapatır ve sandığı kadar vazgeçilmez olmadığını hatırlatır. Ama bu dizide yaşananların boyutu, verdiğimiz örneğin çok ötesinde. Ensemble’dan bir oyuncunun yokluğunu telafi etmek bile büyük bir özveri bekler. Ama yarım dönem içinde 3 farklı gösteriye hazırlanıp yarım bırakmak… muhtemelen en azından çocuklardan bazıları “birazcık” ayaklanırdı.
Tüm bunlar yaşanırken, okuyucularımızdan sahne arkasını da bilenler kendi kendilerine şunu soruyor olabilirler: “Peki tüm bu yoğunlukta teknik ekip nasıl olur da bir haftadan fazla süre hayatta kalabilir?” Tam burada Ted Mosby tekrar devreye giriyor. Pirates of Penance’ın halihazırda bitmiş olan tüm kostümlerini yakıp SpAw’a geri dönüyor.
Arka sıralardan duymayanlar için tekrarlayalım: “TED MOSBY, PIRATES OF PENZANCE’IN TÜM KOSTÜMLERİNİ YAKIYOR.”
Kısacası Ted Mosby, kendi egosunun ekibin mutluluğundan daha önemli olduğuna karar veriyor. Tüm bunlar ise bir saatlik bir süreçte yaşanıyor. Yalnızca bu olayların yaratacağı drama, bir sezonu dolduracak boyutta olurdu. Örneğin, Grease’in başrolündeki kıza Sandy’i oynayamayacağını söylediğinizi hayal edin. Olasılıkların sınırı yok. İşte size 1 saat boyunca izlenebilecek bir drama. Birçok liseli genç, şarkı söyleyemediğini bile bile seçmelere girse ve seçilmese bile en azından bir müddet ağlar. İki artı iki dört.
Bu prodüksyondaki genç oyuncularda pek bahsetmedik ama o da bir başka yazının konusu olabilir. Sonuç olarak ekip Ted Mosby önderliğinde SpAw sahneliyor ve büyük ihtimalle haklarını satın almadılar. Yani önümüzdeki bölümlerde haklarını satın almadan bir müzikal sahnelendiğinde okulun başına neler gelebileceğini izleyeceğiz muhtemelen. Heyecanla bekliyoruz.
Kaynaklar:
Comments