LES MISÈRABLES
Les Misérables (Sefiller), 1987 yılında Broadway'de sahnelenen ve dünyada en çok gösterimi yapılan müzikallerden biridir. Victor Hugo'nun 1862 yılında yazdığı roman olan Sefiller'den uyarlanan yapıt, 1980 yılında Fransız besteci Claude-Michel Schönberg tarafından bestelenmiştir. 8 Ekim 2006 tarihinde 21. yıldönümü kutlanan müzikal, dünyanın birçok yerinde yıllarca sahnelendi. Çeşitli ödüller kazanarak, eleştirmenlerin olumlu yazılarına konu oldu. Aynı isimle sinema filmleri de çevrilmiştir.
Mahkum 24601, Jean Valjean hapishaneden şartlı tahliyeyle çıkmıştır ve inatçı müfettiş Javert'ten uzak durmaya çalışırken bir yandan da yeni bir hayat kurmaya çalışmaktadır. 19. Yüzyıl Fransa'sında geçen hikaye 1832 Temmuz Devrimi'nin perde arkasında sonuca bağlanmaktadır
Gösteriden fotoğraflar © Mediaxpress
Gösteriden fotoğraflar © Matthew Murph, Michael Le Poer Trench ve broadway.com
Gösteriden fotoğraflar © Mark and Tracy Photography
Gösteriden fotoğraflar © Matthew Murphy ve broadway.com
Gösteriden fotoğraflar © Matthew Murphy ve broadway.com
Gösteriden fotoğraflar © Michael Le Poer Trench ve broadway.com
Gösteriden fotoğraflar © Michael Le Poer Trench ve broadway.com
Gösteriden fotoğraflar © Michael Le Poer Trench ve broadway.com
Gösteriden fotoğraflar © Matthew Murphy ve broadway.com
SİNOPSİS
1. Perde
1815’te işçiler ağır iş koşulları altında çalışmaktadırlar ("Work Song"). Hapishanede 19 yıl geçiren (beş yılı aç kız kardeşi için ekmek çaldığından, gerisi de kaçmaya çalıştığından dolayı), Jean Valjean, "24601 numaralı mahkum", Javert isimli polisin gözetimi altında serbest bırakılır. Yasa gereği, Valjean onun eski mahkum olduğunu belirten sarı bir çıkma izni taşımalıdır ("On Parole").
Eski bir hükümlü olduğu için Valjean gittiği hiçbir yerde iş ya da konaklama bulamazken Digne Pederi ona yemek ve kalacak bir yer sağlar. Hayattan bezmiş ve çaresiz, Valjean pederin gümüşlerini çalarak kaçar. Polis tarafından yakalandığında, onu hapse geri göndermek yerine Peder gümüşün Valjean’a hediye olarak verdiğini söyler ve ona ayrıca iki gümüş mum altlığı da hediye eder. Peder Valjean’a bu gümüşü "dürüst bir insan olmak için” kullanmasını ve "Tanrı adına onun ruhunu satın aldığını" söyler ("Valjean Arrested, Valjean Forgiven"). Peder’in mütevazılığından mahcup, Valjean günahlarından arınmaya karar verir ("Valjean's Soliloquy" / "What Have I Done?"). Geçmiş suçlarının getirdiği önyargı olmadan yeni bir hayata atılmaya karar veren Valjean, sarı bileti yırtarak şartlı tahliyesini bozar. Sekiz yıl sonra, 1823’te, Valjean kendine yeni bir kimlik edinmiştir, Bay Madeleine, zengin bir şirket sahibi ve Montreuil-sur-Mer’in belediye başkanıdır artık.
Fantine onun fabrikasında çalışan yalnız bir annedir, o işteyken hancı ve karısının baktığı kızı Cosette çalışmaktadır. Valjean’ın haberinin dışında, fabrikadaki ustabaşı Fantine’e karşı hisler beslemekte, Fantine ona karşılık vermediği için de bunun hırsını diğer çalışanlardan çıkarmaktadır, diğer çalışanların bundan ötürü Fantine’e içerledikleri söylenebilir. Bir gün çalışanlardan biri Fantine’in Cosette’e yazdığı bir mektubunu bulur ve diğerlerine bunu göstererek herkese Fantine’in bir kızı olduğunu açıklar. Bunun üzerine çıkan kavgada ustabaşı bunu Fantine’i kovmak için bir sebep olarak kullanır ("At the End of the Day").
Bu olayların ardından Fantine Cosette’in onları terk eden ve ortada bırakan babasını, yıkılan hayallerini düşünmeye başlar ("I Dreamed a Dream"). Para için çaresiz, madalyonunu ve saçlarını sattıktan sonra Fantine, hayat kadını olmak durumunda kalmıştır. ("Lovely Ladies"). İstismarcı bir müşteri olan Bamatabois’e karşı geldiğinde, Jartık Montreuil-sur-Mer’de görev alan bir polis olan Javert, onu tutuklamaya gelir. O sırada ordan geçmekte olan Valjean, bu olaya tanık olur. Kendisi için çalışmış olduğundan ötürü, Fantine’in kendini suçladığını düşünmekte, ve bundan vicdan azabı duymaktadır. Fantine’e acıyarak onu hastaneye götürmek üzere Javert’e onu serbest bırakmasını söyler("Fantine's Arrest").
Kısa bir süre sonra, Valjean devrilmiş bir arabanın altında kalmş bir adamı kurtarır ("The Runaway Cart"). Javert, şu ana kadar Valjean’ın, onu bir kaçak olarak bunca yıl takip etmiş olmasına rağmen, o olduğunu anlamamışken, bu olaya tanık olduğunda,iş kampında Valjean’ın gösterdiği yüksek performansı hatırlar ve şüphelenmeye başlar. Ancak başka bir adam tutuklanmış ve şartlı tahliyesini bozduğu için mahkemeye çıkmıştır. Asıl Valjean bu kimlik karışıklığının kendini sonsuza kadar serbest bırakabileceğini fark eder, ama masum bir insanın kendi yerine hapse gitmesini kabul edemez ve mahkemede kendi kimliğini itiraf eder ("Who Am I?—The Trial").
Hastanede sanrılar içindeki Fantine hayallerinde Cosette’i görür. Valjean ona Cosette’i bulacağına ve koruyacağına dair söz verir ("Come to Me" / "Fantine's Death"). Bunu duyunca rahatlayan Fantine, hastalığına karşı koymayı bırakır, ve ölüme boyun eğer.
Javert Valjean’ı tekrar tutuklamaya gelir, Valjean ondan Cosette’i bulması için zaman istediğinde Javert reddeder, çünkü onun gibi bir suçlunun asla değişemeyeceğini ve iyilik yapamayacağına inanmaktadır. Bunun üzerine çıkan kavgada Valjean Javert’in üstesinden gelerek kaçar ("The Confrontation").
Montfermeil’de, ikiyüzlü hancılar, Thénardierler, Fantine’den Cosette’in son derece hasta olduğunu iddia ederek para alırlarken, kızı köle olarak çalıştırırlar, bu sırada kendi kızları Éponine istediği her şeyi yapmakta özgürdür. Cosette sevildiği ve çalışmak zorunda olmadığı bir hayatın hayalini kurar ("Castle on a Cloud"). Thénardierler müşterilerini kandırarak doğru yoldan uzak bir hayat sürmektedirler ("Master of the House").
Valjean Cosette’le görevlerinden biri olarak su çekerken karşılaşır ve Thénardierlere onu evlat edinmek için para teklif eder ("The Bargain"). Thénardierler Cosette için endişelilermiş numarası yaparak Valjean’ la pazarlık ederler ve sonunda 1500 franka anlaşırlar. Valjean ve Cosette Paris’e gitmek üzere oradan ayrılır ("The Waltz of Treachery").
9 yıl sonra, 1832 yılında, hükümette fakirlere yardım eden son insan olan General Lamarque’ın ölmek üzere olması sebebiyle Paris karışıklık içindedir. Sokaklara dökülenlerin arasında devrimci öğrenciler Marius Pontmercy ve Enjolras, Lamarque’ın ölümünün zavallı Paris’e getireceklerini sorgularlar; Thénardierler, meyhanelerini kaybetmiş ve şu anda bir sokak çetesi yönetmektedir; kızları Éponine, artık büyümüştür ve onun duygularından habersiz Marius’a aşık olmuştur; sokağa alışık olmayan yaramaz Gavroche, gecekondu bölgesinde olup biten her şeyden haberdardır ("Look Down").
Thénardierler oraya gelecek olan bonkör ziyaretçileri kandırmaya hazırlanır, ve ne şanstır ki bu ziyaretçiler Valjean ve artık güzel bir genç kadın olan Cosette’tir. Çete babasını tuzağa düşürmeye hazırlanırken, Cosette Marius’la tanışır, ikisi ilk görüşte aşık olurlar. Thénardier Valjean’ı tanır, ama soygun bitmeden, Paris’e atanmış Javert, olaya müdahale eder ("The Robbery"). Valjean ve Cosette kaçarlar, ve ancak olayın sonrasında (Thénardier’in ötmesiyle) Javert onların kim olduklarını anlar. Javert yıldızlara Valjean’ı tekrar bulacağına ve yakalayacağına yemin eder (bu onun evrendeki düzene ve günahların cezalandıralacağına dair inancına işaret eden bir eylemdir) ("Stars"). Bu sırada Marius Éponine’i Cosette’i aramasına yardım etmeye ikna eder ("Éponine's Errand").
Küçük bir kafede, Enjolras bir grup idealistik öğrenciyi devrime hazırlanmaya ikna etmektedir. Marius yoğun atmosferi yeni bulduğu aşkla ilgili fantezileriyle böler, yoldaşlar, özellikle de şarap düşkünü Grantaire bu durumu eğlenceli bulurlar ("The ABC Café—Red and Black"). Gavroche Lamarque!ın ölüm haberiyle geldiğinde, öğrenciler bu durumun getirdiği dehşet havasını devrimi başlatmak için kullanabileceklerini fark ederler, artık onların zamanı gelmiştir ("Do You Hear the People Sing?").
Valjean’ın evinde Cosette Marius ile tanışmasını düşünür ve sonra Valjean’ı geçmişle ilgili sakladıklarını ona açıklamaya zorlar ("Rue Plumet—In My Life"). Éponine Marius’u (başkasına aşık olduğunu öğrendikten sonra yaşadığı hayal kırıklığına rağmen) Valjean’ın evine getirir, Cosette ve Marius tekrar karşılaştıklarında birbirlerine duygularını itiraf ederler ("A Heart Full of Love"). Thénardier ve çetesi evi basar, ancak Éponine çığlık atarak soygun girişimini aksatır ("The Attack on Rue Plumet"). Çığlığı duyan Valjean, evine girmeye çalışanın Javert olduğunu sanar ve Cosette’e tekrar kaçmaları gerektiğini söyler.
1832 Paris Kalkınması sabahı, Valjean sürgüne girmeye hazırlanır; Cosette ve Marius umutsuzluk içerisinde ayrılır; öğrencilerle beraber savaşa hazırlanırken Enjolras bütün Paris’i devrime çağırmaktadır. Éponine Marius’un kendini sevmeyeceğini anlamıştır; Marius ise Cosette ile beraber gitmek ya da devrime katılmak arasında kalmıştır; Javert öğrencileri gizlice gözetleme planını açıklar; ve Thénardierler çıkacak olan karışıklık ve şiddetten nasıl çıkar sağlayabileceklerini kurgulamaktadırlar. Marius arkadaşlarına katılmaya karar verir ve hep birlikte gün doğumunu beklerler ("One Day More").
2. Perde
Öğrenciler toplanma noktaları olacak bir barikat kurarlarken, Javert, isyancı kılığına girmiş, hükümet birliklerine ‘casusluk’ yapmaya gönüllü olmuştur. Marius Éponine’in isyana katılmak için bir erkek kılığına girmiş olduğunu fark eder, ve ondan Cosette’e veda mektubunu vermesini ister. ("Building the Barricade—Upon These Stones") Valjean mektubu bulur, Marius ve Cosette'in arasında geçenleri öğrenir. Éponine Paris sokaklarında yalnız başına yürürken Marius’u yanında hayal eder, ama içinin bir yanı da aşkının karşılıksız olduğunun farkındadır("On My Own").
Fransız ordusu barikata yürür ve öğrencilere teslim olmalarını emreder ("At the Barricade—Upon These Stones"). Oysa ki Javert öğrencilere o gece hükümetin saldırmayacağını söylemiştir ("Javert's Arrival"), Gavroche onun aslında bir ajan olduğunu ifşa eder ve öğrenciler onu mahkum alırlar ("Little People"). İsyancıların planı sadece bu başkaldırıyla bir kıvılcım yaratmaktır, Paris halkının geri kalanının da olanların farkına varıp onların yanına katılacaklarına ve halkın çokluğunun Paris ordusunun gözünü korkutacağına inanmaktadırlar.
Éponine Marius’u bulmak için geri döner ama barikatı geçmekte olan askerler tarafından vurulur. Marius’un kollarında son nefesini vermeden önce ona olan aşkını itiraf eder, onun kollarında öldüğü için içi rahattır ve acı hissetmediğini söyler ("A Little Fall of Rain"). Öğrenciler kaybedilen ilk hayatın yasını tutarak onun adına savaşmak için tekrar birleşirler, Enjolras, Éponine’in ölümü üzerine kalbi kırık Marius’u teselli etmeye çalışırken öğrenciler Éponine’in bedenini taşırlar.
Valjean hükümetin çizdiği sınırı geçerek barikata gelir, asker kılığına girmiştir ("Night of Anguish"), belki bir şekilde gelecek çatışmada Cosette’in mutluluğu için Marius’u korumaya çalışacaktır. İsyandakiler başta ondan şüphelenirler, ancak Valjean bir keskin nişancıyı vurarak Enjolras’ın hayatını kurtardığında onu kendilerinden biri olarak kabul ederler. Valjean karşılık olarak Enjolras’tan Javert’i öldüren kişi olmayı rica eder, ama sonunda Javert’le başbaşa kaldıklarında onu serbest bırakır. Javert Valjean’a bunun bir pazarlık meselesi olmadığını ve onu yakalamaya çalışmayı bırakmayacağını söyler. Valjean onu serbest bırakırken zaten böyle bir karşılık beklemediğini, işini yaptığı için onu suçlamadığını söyler. ("The First Attack").
Gece bitmiş, öğrenciler o günden ve gelecek olan savaşa dair endişelerinden konuşmaya başlamışlardır. Enjolras öğrencilere gece saldırıya uğrama risklerine karşı uyumamaları gerektiğini söyler, ama Éponine’i kaybetmenin onu kötü bir halde bıraktığının farkında olduğu Marius’un uyumasına izin verir. Grantaire sinirlenerek diğerlerine ölmekten korkup kormadıklarını sorar, Marius ise eğer ölürse Cosette’in kendini hatırlayıp hatırlamayacağını düşünmektedir. ("Drink with Me"). Marius uyurken, Valjean tanrıya kendi hayatı pahasına bile olsa Marius’u koruması için dua eder ("Bring Him Home").
Şafak yaklaşırken Enjolras, Paris halkının onlara katılmayacağını anlamıştır ve bu koşullar altında verecekleri mücadelenin başarılı olmasının ihtimali sıfıra yakın olduğunun farkındadır ("Dawn of Anguish"). Barikatın öteki tarafındaki cesetlerden mermi ve silah toplamak için gizlice gitmiş olan Gavroche’un öldürülmesiyle sonucun ne olacağı daha da belirgin bir hâle gelmiştir ("The Second Attack / Death of Gavroche"). Ordu son bir kez onları uyarır, ancak isyandakiler son adam ölene kadar savaşmaya kararlıdır, Enjolras’ın "Dünya özgür olana kadar, başkaları yükselip yerimizi alacaktır!" diye bağırmasıyla savaş patlar. Valjean ve ağır bir biçimde yaralanmış Marius lağıma sığınmış onlar hariç barikattaki herkes ise ölmüştür ("The Final Battle"). Javert savaş alanına Valjean’ın cesedini bulmak için geri döner, ve açık kalmış lağım kapağını bulur.
Valjean Marius’u bir süre taşıdıktan sonra yorgunluktan yere yığılır. O kendinden geçmiş bir haldeyken, cesetlerin eşyalarını araklayan Thénardier, ("Dog Eats Dog"), Marius’un parmaklarındaki yüzüğü alır ama Valjean kendine yeni yeni geri gelirken onu tanıyarak kaçar.
Valjean Marius’u lağım çıkışına taşıdığında Javert’i orada kendini beklerken bulur. Ona Marius’u bir doktora götürmek için bir saat vermesi için yalvarır, isteksiz bir şekilde Javert bunu kabul eder. Javert kafasında çizdiği affedilemez bir suçlu imajı ve Valjean’ın yaptığını gördüğü merhametli eylemleri bir şekilde birbirine uyumlu bir hâle sokmak istese de başaramaz. Sahip olduğu prensipleri reddedememektedir ama aynı zamanda da artık bu prensiplerin kutsallığından şüpheye düşmüştür, Tanrı ve yasa arasında kendini parçalayacak duruma gelen Javert, kendini Seine nehrine atarak intihar eder ("Soliloquy – Javert's Suicide").
Başarısız devrimden sonraki sabah bütün bu amaç uğruna ölenlerin yası tutulurken ("Turning") Marius, yaralı ve hayatta, bu kadar çok kişi kaybedilmiş olmasının umutsuzluğuna düşmüştür ("Empty Chairs at Empty Tables"). Hayatını kimin kurtardığını düşünürken, Cosette onu teselli eder, ve aşkları tekrar tomurcuklanmaya başlar.
Valjean Cosette’in evlendiğinde artık ona ihtiyaç duymayacağını fark eder ve ilişkilerine rızasını verir ("Every Day"). Valjean Marius’a kaçak bir suçlu olduğunu ve bu durum Cosette’in hayatını tehlikeye atacağı için gitmesi gerektiğini açıklar ("Valjean's Confession"), Marius bunu Cosette’e söylemeyeceğine söz verir.
Birkaç ay sonra Marius ve Cosette evlenirler ("Wedding Chorale"). Thénardierler düğünü basarak Marius’u şantajla tehdit ederler, dedikleri Valjean’ın bir katil olduğu ve onu lağımlara bir ceset taşırken gördükleridir. Kanıt olarak ona, sözde cesedin parmağından aldıkları yüzüğü sunduklarında Marius, hayatını kurtaranın Valjean olduğunu anlar . Yeni evli çift, (Marius’un Thénardier’in suratına yapıştırdığı yumruğun ardından) Valjean’ı bulmak için yola düşer. Bu Thénardierler’i vazgeçirmeye yeterli olmamıştır, aksine kötü niyet ve korkaklıklarının hayatlarını defalarca kurtardığına inanmaktadırlar ("Beggars at the Feast").
Yaşayacak başka bir sebebi kalmamış Valjean, bir manastırda ölümü beklemektedir. Fantine’in ruhu ona belirir ve bağışlandığı, Tanrı’nın onu beklediği haberini verir. Cosette ve Marius ölüm yatağında bulurlar onu. Valjean Tanrı’ya tekrar Cosette’i görmesine izin verdiği için şükreder, ve Marius sonunda hayatını kurtardığı için ona teşekkür etmeyi başarmıştır. ("Epilogue – Valjean's Death"). Valjean Cosette’e kendi geçmişine ve annesine dair her şeyi anlattığı bir mektup verir. Öldüğünde Fantine ve Éponine’in ruhu, cennete yolculuğunda ona eşlik eder, ona ‘birini sevmenin, Tanrı’yı görmek olduğunu’ hatırlatırlar. Barikatlarda ölmüş, dünyanın yanında şarkı söylemeyen diğer ruhlarla kavuşurlar, Tanrı bütün zulüme son vererek bastırılmış herkesi kelepçelerinden kurtarmıştır ("Finale").
Nikki M. James gösteri öncesi kuliste makyaj yapmakta © Max Gordon Photography
Sahne arkası © Les Miserables Broadway
Ramin Karimloo hazırlanmakta © Max Gordon Photography
Sahne açılış gecesine hazırlanmakta © Max Gordon Photography
Orkestra çukuru © Max Gordon Photography
Çocuk oyuncular Joshua Colley and Mia Sinclair Jenness sahneye gitmekte © Max Gordon Photography
Kostüm dolabı
Kostümler © Oliver Oliveros
Cliff Saunders © Max Gordon Photography
KARAKTERLER
VE
OYUNCU KADROSU
KARAKTERLER
Jean Valjean
Bir somun ekmek çalma suçuyla girdiği hapishaneden 19 yıl sonra çıkan gençtir.
Javert
Jan Valjean'ın peşindedir, onu yakalama umuduyla iz sürer.
The Bishop of Digne
Valjean özgür kaldıktan sonra onu takdis eden ve hediyeler veren piskopostur.
Fantine
İşini kaybettikten sonra kızını bakmaları için Thénardier'lere bırakan ve onlara para ödemek için fedakarlık yapmaktan kaçınmayan kadındır.
Genç Cosette
On yaşındadır. Fantine'in kızıdır ve Thénardier'lerin yanında çalışmaktadır.
Madame Thénardier
Şehirde bir bar işleten Thénardier'in karısıdır.
M. Thénardier
İkinci sınıf bir hırsız ve şehirdeki barın işletmecisidir.
Gavroche
Bir sokak bilgesidir.
Enjolras
Marius başta olmak üzere devrim yanlısı bütün öğrencilerin lideridir.
Marius Pontmercy
Devrimci bir öğrencidir, Éponine'le yakın olmasına rağmen Cosette'e aşıktır.
Éponine
Thénardier'lerin kızıdır, birlikte büyüdüğü Coseete ile aynı adama aşıktır.
Cosette
Fantine'in kızıdır, Marius'a aşıktır.
ORİJİNAL OYUNCU
KADROSU
Colm Wılkınson
Jean Valjean
Jennıfer Butt
Madame Thénardier
Davıd Bryant
Marius
Terrence Mann
Javert
Leo Burmester
Thénardier
Frances Ruffelle
Éponine
Randy Graff
Fantine
Mıchael Maguıre
Enjolras
Judy Kuhn
Cosette
ŞARKI LİSTESİ
Academy Ödülleri, Golden Globe Ödülleri, Grammy Ödülleri, Drama Desk Ödülleri, Tony Ödülleri gibi bir çok saygıdeğer ödül töreninde bir çok ödüle aday gösterilip ödül alan Les Misérables eşsiz parçalarını dinleyin.
ÖDÜLLER
VİDEOLAR
5 Dakikada Les Misérables
Dünyanın dört bir yanında Les Misérables'ı seslendiren insanlarla Les Misérables'ı tanıyın.
"The Confrontation" Performansı
Les Misérables 10. yıl konserindeki The Confrontation performansını izleyin.
"One Day More" Performansı
Les Misérables'ın 2014 Tony Ödül Törenindeki performansı One Day More'u izleyin.
Les Misérables'dan Sahneler
Les Misérables'ın Broadway Prodüksiyonu’na ait görüntülerini izleyin.
Fantine'le Röpörtaj
Fantine karakterini oynayan Janique Charles'i ve Fantine'i daha yakından tanıyın.
Jean Valjean Kimdir?
2014 Broadway prodiksiyonunda Jean Valjean'ı oynayan Ramin Karimloo anlatıyor, Jean Valjean kimdir?
Sahne Arkası
Les Misérables'ın sahne arkasına göz atın.